Jump to content
IndiaDivine.org

Fwd: HAYAGREEVA STHOTHRAM

Rate this topic


Guest guest

Recommended Posts

---------- Forwarded message ----------

BalaKrishnaMurthy Ramaraju <dr.balakrishnamurthy.ramaraju

Aug 25, 2007 7:53 AM

HAYAGREEVA STHOTHRAM

SEHANJAN ATHRISON <athrisonseshanjan,

dr.balakrishnamurthy.ramaraju,

" Doctor.BalaKrishnaMurthyRamaraju,BS,MBBS,MS,FRCS,GERON " <

dr.ramaraju.balakrishnamurthy

 

Swamy Desikan's first sthOthram is on Lord HayagrIvA .Sri HayagrIvan

presented Himself before Swamy Desikan at Thiruvahindrapuram's OushadAdri

Hill . Sri HayagrIva BhagavAn's laalAmrutham fell on the tongue of Swamy

Desikan and blessed him to become the AchArya Saarvabhouman.

 

Swamy Desikan has captured the essence of Vedams , Upanishads , Brahma

Soothrams and other sacred texts in choosing the words in this sthOthram

to eulogize the greatness of Sri HayagrIva BhagavAn and the ancient

tattvam that He represents .

 

We must remember that Sri VedAntha Desikan of Thuppul was only in his

twenties , when he composed this sacred sthOthram . By the tender age of

twenty , Swamy Desikan had already mastered VedAdhyayanam , Dhivya

Prabhandham , Tarkam , VyAkaraNam and other saamAnya Saasthrams. His uncle

Sri AppuLLAr, a direct disciple of the famous NadAthUr ammAL was Swamy

Desikan's AchAryan. AppuLLAr taught Swamy Desikan Sri BhAshyam, Sri GeethA

BHAshyam, Rahasyaarthams and other AchArya Sookthis as well . Swamy

Desikan's pravachana sakthi and medhA vilAsam even at the age of twenty

was extraordinary. AppuLLAr initiated his dear disciple further into

Garuda manthram , which was a family treasure.

 

After AppuLLAr ascended parama Padham , Swamy Desikan travelled to

ThiruvahIndhrapuram to worship Sri HemAbhja Valli samEtha Sri DEvanAthan.

One day , he climbed the small hillock in front of Lord DeavanAthan's

temple known as OushadhAdhri and sat under a big pupil tree. With immense

tranquility descending on him , he began to recite Garuda manthram for

number of hours . Garuda BhagavAn was immensely pleased with VedAntha

Desikan's japam and appeared before latter, blessed him and initiated

VedAntha Desikan into Sri HayagrIva manthram . Garuda BhagavAn also

presented Swamy Desikan with a vigraham of Sri HayagrIvan in the

Yogaasikai (seated in YogAsanam) posture.

 

Swamy Desikan was immensely happy with PakshirAjAn's blessing and began to

do Sri HayagrIva Manthra japam for many days. Lord HayagrIvan was so

pleased with Swamy Desikan that He appeared before latter to grant the

boons of unsurpassed Pravachana sakthi , visEsha Jn~Anam on para and apara

vidhyais and power to defeat the opponents in adhyAthmika saasthra debates

and to raise the vijaya dhvajam of Sri Bhagavath RaamAnuja Darsanam .

 

Sri Hayagriva SaakshAthkAram spurred Swamy Desikan to compose on the spot

the sacred HayagrIva SthOthram as his reverential tribute to the Lord of

all Vidhyais for His dhivya anugraham .

 

The vigraham of Yoga HayagrIvan presented by Garuda BhagavAn became an

ArAdhana Moorthy for Swamy Desikan along with VaradarAja PerumAL. Another

Vigraham of Lord HayagrIvan presented by Goddess sarasvathi to Sri

BhAshyakArar at Srinagar also reached Swamy Desikan through his AchArya

paramparai . This vigraham is a Lakshmi Hayagriva Vigraham , which is

today at the ParakAla matam and is the ArAdhana Moorthy of the

YathIsvarALs of that Matam at Mysore. The YogAsikA Hayagrivan presented

by Garudan is with Swamy Desikan at his sannidhi at ThiruvahIndhrapuram .

 

Slokas

 

..shrii hayagriiva stotram.h..

shrImaan.h ve~NkaTa naathaaryaH kavitaarkika kesarI.

vedaantaachaarya varyo me sannidhattaaM sadaa hR^idi..

GYaanaananda mayaM devaM nirmalasphaTikaakR^itim.h .

aadhaaraM sarva vidyaanaaM hayagriivam upaasmahe .. 1 ..

 

svatassiddhaM shuddhasphaTika maNibhuubhR^it.h pratibhaTaM

sudhaa sadhriichiibhir.h dhutibhir.h avadaata tribhuvanam.h .

anantaistrayyantair.h anuvihita heShaa halahalaM

hataa sheShaa vadyaM hayavadana miiDii mahi mahaH .. 2 ..

 

samaahaarassaamnaaM pratipadamR^ichaaM dhaama yajuShaaM

layaH pratyuuhaanaaM laharivitatirvedhajaladheH .

kathaa darpakShubhyat.h kathakakula kolaaha labhavaM

haratvantar.h dhvaantaM hayavadana heShaa halahalaH .. 3 ..

 

praachii sandhyaa kaachidantar.h nishaayaaH

praGYaadR^iShTer.h aJNjana shriirapuurvaa .

vaktrii vedaan.h bhaatu me vaaji vaktraa

vaagii shaakhyaa vaasudevasya muurtiH .. 4 ..

 

vishuddha viGYaana ghana svaruupaM

viGYaana vishraaNana baddha diikSham.h .

dayaanidhiM dehabhR^itaaM sharaNyaM

devaM hayagriivam ahaM prapadye .. 5 ..

 

apauruSheyair.h api vaakprapaJNchaiH

adyaapi te bhuuti madR^iShTa paaraam.h .

stuvannahaM mugdha iti tvayaiva

kaaruNyato naatha kaTaakShaNiiyaH .. 6 ..

 

daakShiNya ramyaa girishasya muurtiH

devii sarojaasana dharmapatnii .

vyaasaadayo.api vyapadeshcha vaachaH

sphuranti sarve tava shakti leshaiH .. 7 ..

 

mando.abhaviShyan.h niyataM viriJNcho

vaachaaM nidhe vaJNchita bhaaga dheyaH .

daityaa paniitaan.h dayayaiva bhuuyo.api

adhyaapayiShyo nigamaan.h na chet.h tvam.h .. 8 ..

 

vitarka DolaaM vyavadhuuya satve

bR^ihaspatiM vartayase yatastvam.h .

tenaiva deva tridasheshvaraaNaam.h

aspR^iShTa Dolaayitamaadhi raajyam.h .. 9 ..

 

agnou samiddhaarchiShi saptatantoH

aatasthivaan.h mantramayaM shariiram.h .

akhaNDa saarair.h haviShaaM pradaanaiH

aapyaayanaM vyoma sadaaM vidhatse .. 10 ..

 

yanmuulamiidR^ik.h pratibhaati tatvaM

yaa muulamaamnaaya mahaadrumaaNaam.h .

tatvena jaananti vishuddha satvaaH

tvaam akSharaam akShara maatR^ikaaM te .. 11 ..

 

avyaakR^itaad.h vyaakR^ita vaanasi tvaM

naamaani ruupaaNi cha yaani puurvam.h .

shaMsanti teShaaM charamaaM pratiShTaaM

vaagiishvara tvaaM tvadupaGYa vaachaH .. 12 ..

 

mugdhendu niShyanda vilobha niiyaaM

muurtiM tavaananda sudhaa prasuutim.h .

vipashchitashchetasi bhaavayante

velaa mudaaraamiva dugdha sindhoH .. 13 ..

 

manogataM pashyati yaH sadaa tvaaM

maniiShiNaaM maanasa raaja haMsam.h .

svayaM purobhaava vivaadabhaajaH

kiMkurvate tasya giro yathaarham.h .. 14 ..

 

api kShaNaardhaM kalayanti ye tvaaM

aaplaavayantaM vishadair.h mayuukhaiH .

vaachaaM pravaahair.h anivaaritaiste

mandaakiniiM mandayituM kShamante .. 15 ..

 

svaamin.h bhavaddhyaana sudhaabhiShekaat.h

vahanti dhanyaaH pulakaanubandham.h .

alakShite kvaapi niruuDha muulaM

aN^geShvivaanandathum.h aN^kurantam.h .. 16 ..

 

svaamin.h pratiichaa hR^idayena dhanyaaH

tvaddhyaana chandrodaya vardhamaanam.h .

amaanta maananda payodhimantaH

payobhirakShNaaM parivaahayanti .. 17 ..

 

svairaanubhaavaas.h tvadadhiina bhaavaaH

samR^iddha viiryaas.h tvadanugraheNa .

vipashchito naatha taranti maayaaM

vaihaarikiiM mohana piJNchhikaaM te .. 18 ..

 

praaN^ nirmitaanaaM tapasaaM vipaakaaH

pratyagra nishshreyasa saMpado me .

samedhiShiiraMstava paada padme

saMkalpa chintaamaNayaH praNaamaaH .. 19 ..

 

vilupta muurdhanya lipikra maaNaaM

surendra chuuDaapada laalitaanaam.h .

tvadaMghriraajiiva rajaH kaNaanaaM

bhuuyaan.h prasaado mayi naatha bhuuyaat.h .. 20 ..

 

parisphuran.h nuupura chitrabhaanu -

prakaasha nirdhuuta tamonuShaN^gaam.h .

padadvayiiM te parichin.h mahe.antaH

prabodha raajiiva vibhaata sandhyaam.h .. 21 ..

 

tvat.h kiN^karaa laMkaraNo chitaanaaM

tvayaiva kalpaantara paalitaanaam.h .

maJNjupraNaadaM maNinuupuraM te

maJNjuuShikaaM veda giraaM pratiimaH .. 22 ..

 

sa.nchintayaami pratibhaada shaasthaan.h

sa.ndhukShayantaM samaya pradiipaan.h .

viGYaana kalpadruma pallavaabhaM

vyaakhyaana mudraa madhuraM karaM te .. 23 ..

 

chitte karomi sphuritaakShamaalaM

savyetaraM naatha karaM tvadiiyam.h .

GYaanaamR^ito daJNchana lampaTaanaaM

liilaa ghaTiiyantra mivaashritaanaam.h .. 24 ..

 

prabodha sindhoraruNaiH prakaashaiH

pravaala saN^ghaata mivodvahantam.h .

vibhaavaye deva sapustakaM te

vaamaM karaM dakShiNam aashritaanaam.h .. 25 ..

 

tamaaMsi bhitvaa vishadairmayuukhaiH

saMpriiNayantaM viduShashchakoraan.h .

nishaamaye tvaaM nava puNDariike

sharadghane chandramiva sphurantam.h .. 26 ..

 

dishantu me deva sadaa tvadiiyaaH

dayaa taraN^gaanucharaaH kaTaakShaaH .

shrotreShu puMsaam.h amR^itaM kSharantiiM

sarasvatiiM saMshrita kaamadhenum.h .. 27 ..

 

visheSha vitpaariSha deShu naatha

vidagdha goShThii samaraaN^gaNeShu .

jigiiShato me kavitaarki kendraan.h

jihvaagra siMhaasanam abhyupeyaaH .. 28 ..

 

tvaaM chintayan.h tvanmayataaM prapannaH

tvaamudgR^iNan.h shabda mayena dhaamnaa .

svaamin.h samaajeShu samedhiShiiya

svachchhanda vaadaahava baddha shuuraH .. 29 ..

 

naanaa vidhaanaamagatiH kalaanaaM

na chaapi tiirtheShu kR^itaavataaraH .

dhruvaM tavaanaatha parigrahaayaaH

navaM navaM paatramahaM dayaayaaH .. 30 ..

 

akampaniiyaan.h yapaniiti bhedaiH

ala.nkR^iShiiran.h hR^idayaM madiiyam.h .

shaN^kaa kalaN^kaa pagamojjvalaani

tatvaani samyaJNchi tava prasaadaat.h .. 31 ..

 

vyaakhyaa mudraaM karasarasijaiH pustakaM shaN^ka chakre

bibhrad.h bhinnasphaTika ruchire puNDariike niShaNNaH .

amlaanashriir.h amR^ita vishadair.h aMshubhiH plaavayan.h maaM

aavirbhuuyaa danagha mahimaa maanase vaaga dhiishaH .. 32 ..

 

vaagartha siddhihetoH

paThata hayagriiva saMstutiM bhaktyaa .

kavitaarkika kesariNaa

veN^kaTa naathena virachitaa metaam.h .. 33 ..

 

 

Commentary

 

Sri Hayagriva tattvam as understood from Swamy Desikan's Sthuthi is so

profound that it defies description . The sookshmArthams (subtle meanings

)embedded in the sthuthi passages are sruthi sAram ( essence of VedAs and

Upanishads). It is no wonder that Swamy Desikan is known by the title of

NigamAntha MahA Desikan or VedAntha Desikan .

 

As BhagavAn HayagrIvan appeared before him and blessed him , the twenty

plus year old Sri VenktanAthan from Thuppul was elevated immediately to

the noblest of AchArya Peetams . He became Swamy Desikan . He had

Isavara-SaakshthkAram of that Veda Moorthy, Sri HayagrIvan and that led to

his choice of the Vedic metre , Anushtup with 32 syllables (8+8+8+8).This

is one of the 64 slOkams that Swamy Desikan set in the anushtup meter . It

is interesting to note that the first 10 slOkams of DayA sathakam are also

set in anushtup meter as well . The entire ShOdasAyudha sthOthram and the

first slOkam of Garuda DaNdakam praising the veda Moorthy is set also in

Anushtup meter. Garuda BhagavAn was the One , who presented Sawmy Desikan

with the archai of YogAsikaa HayagrIvan and initiated him into HayagrIva

manthram This then is the context of the avathAram of the first slOkam of

Sri HayagrIva SthOthram :

 

Jn~Anandamayam dEvam nirmala spatikAkruthim

aadhAram sarva vidhyAnAm HayagrIvam upAsmahE

 

 

 

Link to comment
Share on other sites

---------- Forwarded message ----------BalaKrishnaMurthy Ramaraju <dr.balakrishnamurthy.ramaraju

>Aug 25, 2007 7:53 AMHAYAGREEVA STHOTHRAMSEHANJAN ATHRISON <athrisonseshanjan,

dr.balakrishnamurthy.ramaraju, " Doctor.BalaKrishnaMurthy Ramaraju,BS,MBBS,MS,FRCS,GERON " <dr.ramaraju.balakrishnamurthy

Swamy Desikan's first sthOthram is on Lord HayagrIvA .Sri HayagrIvan

presented Himself before Swamy Desikan at Thiruvahindrapuram's OushadAdri

Hill . Sri HayagrIva BhagavAn's laalAmrutham fell on the tongue of Swamy

Desikan and blessed him to become the AchArya Saarvabhouman.

 

Swamy Desikan has captured the essence of Vedams , Upanishads , Brahma

Soothrams and other sacred texts in choosing the words in this sthOthram

to eulogize the greatness of Sri HayagrIva BhagavAn and the ancient

tattvam that He represents .

 

We must remember that Sri VedAntha Desikan of Thuppul was only in his

twenties , when he composed this sacred sthOthram . By the tender age of

twenty , Swamy Desikan had already mastered VedAdhyayanam , Dhivya

Prabhandham , Tarkam , VyAkaraNam and other saamAnya Saasthrams. His uncle

Sri AppuLLAr, a direct disciple of the famous NadAthUr ammAL was Swamy

Desikan's AchAryan. AppuLLAr taught Swamy Desikan Sri BhAshyam, Sri GeethA

BHAshyam, Rahasyaarthams and other AchArya Sookthis as well . Swamy

Desikan's pravachana sakthi and medhA vilAsam even at the age of twenty

was extraordinary. AppuLLAr initiated his dear disciple further into

Garuda manthram , which was a family treasure.

 

After AppuLLAr ascended parama Padham , Swamy Desikan travelled to

ThiruvahIndhrapuram to worship Sri HemAbhja Valli samEtha Sri DEvanAthan.

One day , he climbed the small hillock in front of Lord DeavanAthan's

temple known as OushadhAdhri and sat under a big pupil tree. With immense

tranquility descending on him , he began to recite Garuda manthram for

number of hours . Garuda BhagavAn was immensely pleased with VedAntha

Desikan's japam and appeared before latter, blessed him and initiated

VedAntha Desikan into Sri HayagrIva manthram . Garuda BhagavAn also

presented Swamy Desikan with a vigraham of Sri HayagrIvan in the

Yogaasikai (seated in YogAsanam) posture.

 

Swamy Desikan was immensely happy with PakshirAjAn's blessing and began to

do Sri HayagrIva Manthra japam for many days. Lord HayagrIvan was so

pleased with Swamy Desikan that He appeared before latter to grant the

boons of unsurpassed Pravachana sakthi , visEsha Jn~Anam on para and apara

vidhyais and power to defeat the opponents in adhyAthmika saasthra debates

and to raise the vijaya dhvajam of Sri Bhagavath RaamAnuja Darsanam .

 

Sri Hayagriva SaakshAthkAram spurred Swamy Desikan to compose on the spot

the sacred HayagrIva SthOthram as his reverential tribute to the Lord of

all Vidhyais for His dhivya anugraham .

 

The vigraham of Yoga HayagrIvan presented by Garuda BhagavAn became an

ArAdhana Moorthy for Swamy Desikan along with VaradarAja PerumAL. Another

Vigraham of Lord HayagrIvan presented by Goddess sarasvathi to Sri

BhAshyakArar at Srinagar also reached Swamy Desikan through his AchArya

paramparai . This vigraham is a Lakshmi Hayagriva Vigraham , which is

today at the ParakAla matam and is the ArAdhana Moorthy of the

YathIsvarALs of that Matam at Mysore. The YogAsikA Hayagrivan presented

by Garudan is with Swamy Desikan at his sannidhi at ThiruvahIndhrapuram .

 

Slokas ..shrii hayagriiva stotram.h..

shrImaan.h ve~NkaTa naathaaryaH kavitaarkika kesarI.

vedaantaachaarya varyo me sannidhattaaM sadaa hR^idi..

GYaanaananda mayaM devaM nirmalasphaTikaakR^itim.h .

aadhaaraM sarva vidyaanaaM hayagriivam upaasmahe .. 1 ..

 

svatassiddhaM shuddhasphaTika maNibhuubhR^it.h pratibhaTaM

sudhaa sadhriichiibhir.h dhutibhir.h avadaata tribhuvanam.h .

anantaistrayyantair.h anuvihita heShaa halahalaM

hataa sheShaa vadyaM hayavadana miiDii mahi mahaH .. 2 ..

 

samaahaarassaamnaaM pratipadamR^ichaaM dhaama yajuShaaM

layaH pratyuuhaanaaM laharivitatirvedhajaladheH .

kathaa darpakShubhyat.h kathakakula kolaaha labhavaM

haratvantar.h dhvaantaM hayavadana heShaa halahalaH .. 3 ..

 

praachii sandhyaa kaachidantar.h nishaayaaH

praGYaadR^iShTer.h aJNjana shriirapuurvaa .

vaktrii vedaan.h bhaatu me vaaji vaktraa

vaagii shaakhyaa vaasudevasya muurtiH .. 4 ..

 

vishuddha viGYaana ghana svaruupaM

viGYaana vishraaNana baddha diikSham.h .

dayaanidhiM dehabhR^itaaM sharaNyaM

devaM hayagriivam ahaM prapadye .. 5 ..

 

apauruSheyair.h api vaakprapaJNchaiH

adyaapi te bhuuti madR^iShTa paaraam.h .

stuvannahaM mugdha iti tvayaiva

kaaruNyato naatha kaTaakShaNiiyaH .. 6 ..

 

daakShiNya ramyaa girishasya muurtiH

devii sarojaasana dharmapatnii .

vyaasaadayo.api vyapadeshcha vaachaH

sphuranti sarve tava shakti leshaiH .. 7 ..

 

mando.abhaviShyan.h niyataM viriJNcho

vaachaaM nidhe vaJNchita bhaaga dheyaH .

daityaa paniitaan.h dayayaiva bhuuyo.api

adhyaapayiShyo nigamaan.h na chet.h tvam.h .. 8 ..

 

vitarka DolaaM vyavadhuuya satve

bR^ihaspatiM vartayase yatastvam.h .

tenaiva deva tridasheshvaraaNaam.h

aspR^iShTa Dolaayitamaadhi raajyam.h .. 9 ..

 

agnou samiddhaarchiShi saptatantoH

aatasthivaan.h mantramayaM shariiram.h .

akhaNDa saarair.h haviShaaM pradaanaiH

aapyaayanaM vyoma sadaaM vidhatse .. 10 ..

 

yanmuulamiidR^ik.h pratibhaati tatvaM

yaa muulamaamnaaya mahaadrumaaNaam.h .

tatvena jaananti vishuddha satvaaH

tvaam akSharaam akShara maatR^ikaaM te .. 11 ..

 

avyaakR^itaad.h vyaakR^ita vaanasi tvaM

naamaani ruupaaNi cha yaani puurvam.h .

shaMsanti teShaaM charamaaM pratiShTaaM

vaagiishvara tvaaM tvadupaGYa vaachaH .. 12 ..

 

mugdhendu niShyanda vilobha niiyaaM

muurtiM tavaananda sudhaa prasuutim.h .

vipashchitashchetasi bhaavayante

velaa mudaaraamiva dugdha sindhoH .. 13 ..

 

manogataM pashyati yaH sadaa tvaaM

maniiShiNaaM maanasa raaja haMsam.h .

svayaM purobhaava vivaadabhaajaH

kiMkurvate tasya giro yathaarham.h .. 14 ..

 

api kShaNaardhaM kalayanti ye tvaaM

aaplaavayantaM vishadair.h mayuukhaiH .

vaachaaM pravaahair.h anivaaritaiste

mandaakiniiM mandayituM kShamante .. 15 ..

 

svaamin.h bhavaddhyaana sudhaabhiShekaat.h

vahanti dhanyaaH pulakaanubandham.h .

alakShite kvaapi niruuDha muulaM

aN^geShvivaanandathum.h aN^kurantam.h .. 16 ..

 

svaamin.h pratiichaa hR^idayena dhanyaaH

tvaddhyaana chandrodaya vardhamaanam.h .

amaanta maananda payodhimantaH

payobhirakShNaaM parivaahayanti .. 17 ..

 

svairaanubhaavaas.h tvadadhiina bhaavaaH

samR^iddha viiryaas.h tvadanugraheNa .

vipashchito naatha taranti maayaaM

vaihaarikiiM mohana piJNchhikaaM te .. 18 ..

 

praaN^ nirmitaanaaM tapasaaM vipaakaaH

pratyagra nishshreyasa saMpado me .

samedhiShiiraMstava paada padme

saMkalpa chintaamaNayaH praNaamaaH .. 19 ..

 

vilupta muurdhanya lipikra maaNaaM

surendra chuuDaapada laalitaanaam.h .

tvadaMghriraajiiva rajaH kaNaanaaM

bhuuyaan.h prasaado mayi naatha bhuuyaat.h .. 20 ..

 

parisphuran.h nuupura chitrabhaanu -

prakaasha nirdhuuta tamonuShaN^gaam.h .

padadvayiiM te parichin.h mahe.antaH

prabodha raajiiva vibhaata sandhyaam.h .. 21 ..

 

tvat.h kiN^karaa laMkaraNo chitaanaaM

tvayaiva kalpaantara paalitaanaam.h .

maJNjupraNaadaM maNinuupuraM te

maJNjuuShikaaM veda giraaM pratiimaH .. 22 ..

 

sa.nchintayaami pratibhaada shaasthaan.h

sa.ndhukShayantaM samaya pradiipaan.h .

viGYaana kalpadruma pallavaabhaM

vyaakhyaana mudraa madhuraM karaM te .. 23 ..

 

chitte karomi sphuritaakShamaalaM

savyetaraM naatha karaM tvadiiyam.h .

GYaanaamR^ito daJNchana lampaTaanaaM

liilaa ghaTiiyantra mivaashritaanaam.h .. 24 ..

 

prabodha sindhoraruNaiH prakaashaiH

pravaala saN^ghaata mivodvahantam.h .

vibhaavaye deva sapustakaM te

vaamaM karaM dakShiNam aashritaanaam.h .. 25 ..

 

tamaaMsi bhitvaa vishadairmayuukhaiH

saMpriiNayantaM viduShashchakoraan.h .

nishaamaye tvaaM nava puNDariike

sharadghane chandramiva sphurantam.h .. 26 ..

 

dishantu me deva sadaa tvadiiyaaH

dayaa taraN^gaanucharaaH kaTaakShaaH .

shrotreShu puMsaam.h amR^itaM kSharantiiM

sarasvatiiM saMshrita kaamadhenum.h .. 27 ..

 

visheSha vitpaariSha deShu naatha

vidagdha goShThii samaraaN^gaNeShu .

jigiiShato me kavitaarki kendraan.h

jihvaagra siMhaasanam abhyupeyaaH .. 28 ..

 

tvaaM chintayan.h tvanmayataaM prapannaH

tvaamudgR^iNan.h shabda mayena dhaamnaa .

svaamin.h samaajeShu samedhiShiiya

svachchhanda vaadaahava baddha shuuraH .. 29 ..

 

naanaa vidhaanaamagatiH kalaanaaM

na chaapi tiirtheShu kR^itaavataaraH .

dhruvaM tavaanaatha parigrahaayaaH

navaM navaM paatramahaM dayaayaaH .. 30 ..

 

akampaniiyaan.h yapaniiti bhedaiH

ala.nkR^iShiiran.h hR^idayaM madiiyam.h .

shaN^kaa kalaN^kaa pagamojjvalaani

tatvaani samyaJNchi tava prasaadaat.h .. 31 ..

 

vyaakhyaa mudraaM karasarasijaiH pustakaM shaN^ka chakre

bibhrad.h bhinnasphaTika ruchire puNDariike niShaNNaH .

amlaanashriir.h amR^ita vishadair.h aMshubhiH plaavayan.h maaM

aavirbhuuyaa danagha mahimaa maanase vaaga dhiishaH .. 32 ..

 

vaagartha siddhihetoH

paThata hayagriiva saMstutiM bhaktyaa .

kavitaarkika kesariNaa

veN^kaTa naathena virachitaa metaam.h .. 33 ..

 

CommentarySri Hayagriva tattvam as understood from Swamy Desikan's Sthuthi is so

profound that it defies description . The sookshmArthams (subtle meanings

)embedded in the sthuthi passages are sruthi sAram ( essence of VedAs and

Upanishads). It is no wonder that Swamy Desikan is known by the title of

NigamAntha MahA Desikan or VedAntha Desikan .

 

As BhagavAn HayagrIvan appeared before him and blessed him , the twenty

plus year old Sri VenktanAthan from Thuppul was elevated immediately to

the noblest of AchArya Peetams . He became Swamy Desikan . He had

Isavara-SaakshthkAram of that Veda Moorthy, Sri HayagrIvan and that led to

his choice of the Vedic metre , Anushtup with 32 syllables (8+8+8+8).This

is one of the 64 slOkams that Swamy Desikan set in the anushtup meter . It

is interesting to note that the first 10 slOkams of DayA sathakam are also

set in anushtup meter as well . The entire ShOdasAyudha sthOthram and the

first slOkam of Garuda DaNdakam praising the veda Moorthy is set also in

Anushtup meter. Garuda BhagavAn was the One , who presented Sawmy Desikan

with the archai of YogAsikaa HayagrIvan and initiated him into HayagrIva

manthram This then is the context of the avathAram of the first slOkam of

Sri HayagrIva SthOthram :

 

Jn~Anandamayam dEvam nirmala spatikAkruthim

aadhAram sarva vidhyAnAm HayagrIvam upAsmahE

Link to comment
Share on other sites

---------- Forwarded message ----------BalaKrishnaMurthy Ramaraju <dr.balakrishnamurthy.ramaraju

>Aug 25, 2007 7:53 AMHAYAGREEVA STHOTHRAMSEHANJAN ATHRISON <athrisonseshanjan,

dr.balakrishnamurthy.ramaraju, " Doctor.BalaKrishnaMurthy Ramaraju,BS,MBBS,MS,FRCS,GERON " <dr.ramaraju.balakrishnamurthy

Swamy Desikan's first sthOthram is on Lord HayagrIvA .Sri HayagrIvan

presented Himself before Swamy Desikan at Thiruvahindrapuram's OushadAdri

Hill . Sri HayagrIva BhagavAn's laalAmrutham fell on the tongue of Swamy

Desikan and blessed him to become the AchArya Saarvabhouman.

 

Swamy Desikan has captured the essence of Vedams , Upanishads , Brahma

Soothrams and other sacred texts in choosing the words in this sthOthram

to eulogize the greatness of Sri HayagrIva BhagavAn and the ancient

tattvam that He represents .

 

We must remember that Sri VedAntha Desikan of Thuppul was only in his

twenties , when he composed this sacred sthOthram . By the tender age of

twenty , Swamy Desikan had already mastered VedAdhyayanam , Dhivya

Prabhandham , Tarkam , VyAkaraNam and other saamAnya Saasthrams. His uncle

Sri AppuLLAr, a direct disciple of the famous NadAthUr ammAL was Swamy

Desikan's AchAryan. AppuLLAr taught Swamy Desikan Sri BhAshyam, Sri GeethA

BHAshyam, Rahasyaarthams and other AchArya Sookthis as well . Swamy

Desikan's pravachana sakthi and medhA vilAsam even at the age of twenty

was extraordinary. AppuLLAr initiated his dear disciple further into

Garuda manthram , which was a family treasure.

 

After AppuLLAr ascended parama Padham , Swamy Desikan travelled to

ThiruvahIndhrapuram to worship Sri HemAbhja Valli samEtha Sri DEvanAthan.

One day , he climbed the small hillock in front of Lord DeavanAthan's

temple known as OushadhAdhri and sat under a big pupil tree. With immense

tranquility descending on him , he began to recite Garuda manthram for

number of hours . Garuda BhagavAn was immensely pleased with VedAntha

Desikan's japam and appeared before latter, blessed him and initiated

VedAntha Desikan into Sri HayagrIva manthram . Garuda BhagavAn also

presented Swamy Desikan with a vigraham of Sri HayagrIvan in the

Yogaasikai (seated in YogAsanam) posture.

 

Swamy Desikan was immensely happy with PakshirAjAn's blessing and began to

do Sri HayagrIva Manthra japam for many days. Lord HayagrIvan was so

pleased with Swamy Desikan that He appeared before latter to grant the

boons of unsurpassed Pravachana sakthi , visEsha Jn~Anam on para and apara

vidhyais and power to defeat the opponents in adhyAthmika saasthra debates

and to raise the vijaya dhvajam of Sri Bhagavath RaamAnuja Darsanam .

 

Sri Hayagriva SaakshAthkAram spurred Swamy Desikan to compose on the spot

the sacred HayagrIva SthOthram as his reverential tribute to the Lord of

all Vidhyais for His dhivya anugraham .

 

The vigraham of Yoga HayagrIvan presented by Garuda BhagavAn became an

ArAdhana Moorthy for Swamy Desikan along with VaradarAja PerumAL. Another

Vigraham of Lord HayagrIvan presented by Goddess sarasvathi to Sri

BhAshyakArar at Srinagar also reached Swamy Desikan through his AchArya

paramparai . This vigraham is a Lakshmi Hayagriva Vigraham , which is

today at the ParakAla matam and is the ArAdhana Moorthy of the

YathIsvarALs of that Matam at Mysore. The YogAsikA Hayagrivan presented

by Garudan is with Swamy Desikan at his sannidhi at ThiruvahIndhrapuram .

 

Slokas ..shrii hayagriiva stotram.h..

shrImaan.h ve~NkaTa naathaaryaH kavitaarkika kesarI.

vedaantaachaarya varyo me sannidhattaaM sadaa hR^idi..

GYaanaananda mayaM devaM nirmalasphaTikaakR^itim.h .

aadhaaraM sarva vidyaanaaM hayagriivam upaasmahe .. 1 ..

 

svatassiddhaM shuddhasphaTika maNibhuubhR^it.h pratibhaTaM

sudhaa sadhriichiibhir.h dhutibhir.h avadaata tribhuvanam.h .

anantaistrayyantair.h anuvihita heShaa halahalaM

hataa sheShaa vadyaM hayavadana miiDii mahi mahaH .. 2 ..

 

samaahaarassaamnaaM pratipadamR^ichaaM dhaama yajuShaaM

layaH pratyuuhaanaaM laharivitatirvedhajaladheH .

kathaa darpakShubhyat.h kathakakula kolaaha labhavaM

haratvantar.h dhvaantaM hayavadana heShaa halahalaH .. 3 ..

 

praachii sandhyaa kaachidantar.h nishaayaaH

praGYaadR^iShTer.h aJNjana shriirapuurvaa .

vaktrii vedaan.h bhaatu me vaaji vaktraa

vaagii shaakhyaa vaasudevasya muurtiH .. 4 ..

 

vishuddha viGYaana ghana svaruupaM

viGYaana vishraaNana baddha diikSham.h .

dayaanidhiM dehabhR^itaaM sharaNyaM

devaM hayagriivam ahaM prapadye .. 5 ..

 

apauruSheyair.h api vaakprapaJNchaiH

adyaapi te bhuuti madR^iShTa paaraam.h .

stuvannahaM mugdha iti tvayaiva

kaaruNyato naatha kaTaakShaNiiyaH .. 6 ..

 

daakShiNya ramyaa girishasya muurtiH

devii sarojaasana dharmapatnii .

vyaasaadayo.api vyapadeshcha vaachaH

sphuranti sarve tava shakti leshaiH .. 7 ..

 

mando.abhaviShyan.h niyataM viriJNcho

vaachaaM nidhe vaJNchita bhaaga dheyaH .

daityaa paniitaan.h dayayaiva bhuuyo.api

adhyaapayiShyo nigamaan.h na chet.h tvam.h .. 8 ..

 

vitarka DolaaM vyavadhuuya satve

bR^ihaspatiM vartayase yatastvam.h .

tenaiva deva tridasheshvaraaNaam.h

aspR^iShTa Dolaayitamaadhi raajyam.h .. 9 ..

 

agnou samiddhaarchiShi saptatantoH

aatasthivaan.h mantramayaM shariiram.h .

akhaNDa saarair.h haviShaaM pradaanaiH

aapyaayanaM vyoma sadaaM vidhatse .. 10 ..

 

yanmuulamiidR^ik.h pratibhaati tatvaM

yaa muulamaamnaaya mahaadrumaaNaam.h .

tatvena jaananti vishuddha satvaaH

tvaam akSharaam akShara maatR^ikaaM te .. 11 ..

 

avyaakR^itaad.h vyaakR^ita vaanasi tvaM

naamaani ruupaaNi cha yaani puurvam.h .

shaMsanti teShaaM charamaaM pratiShTaaM

vaagiishvara tvaaM tvadupaGYa vaachaH .. 12 ..

 

mugdhendu niShyanda vilobha niiyaaM

muurtiM tavaananda sudhaa prasuutim.h .

vipashchitashchetasi bhaavayante

velaa mudaaraamiva dugdha sindhoH .. 13 ..

 

manogataM pashyati yaH sadaa tvaaM

maniiShiNaaM maanasa raaja haMsam.h .

svayaM purobhaava vivaadabhaajaH

kiMkurvate tasya giro yathaarham.h .. 14 ..

 

api kShaNaardhaM kalayanti ye tvaaM

aaplaavayantaM vishadair.h mayuukhaiH .

vaachaaM pravaahair.h anivaaritaiste

mandaakiniiM mandayituM kShamante .. 15 ..

 

svaamin.h bhavaddhyaana sudhaabhiShekaat.h

vahanti dhanyaaH pulakaanubandham.h .

alakShite kvaapi niruuDha muulaM

aN^geShvivaanandathum.h aN^kurantam.h .. 16 ..

 

svaamin.h pratiichaa hR^idayena dhanyaaH

tvaddhyaana chandrodaya vardhamaanam.h .

amaanta maananda payodhimantaH

payobhirakShNaaM parivaahayanti .. 17 ..

 

svairaanubhaavaas.h tvadadhiina bhaavaaH

samR^iddha viiryaas.h tvadanugraheNa .

vipashchito naatha taranti maayaaM

vaihaarikiiM mohana piJNchhikaaM te .. 18 ..

 

praaN^ nirmitaanaaM tapasaaM vipaakaaH

pratyagra nishshreyasa saMpado me .

samedhiShiiraMstava paada padme

saMkalpa chintaamaNayaH praNaamaaH .. 19 ..

 

vilupta muurdhanya lipikra maaNaaM

surendra chuuDaapada laalitaanaam.h .

tvadaMghriraajiiva rajaH kaNaanaaM

bhuuyaan.h prasaado mayi naatha bhuuyaat.h .. 20 ..

 

parisphuran.h nuupura chitrabhaanu -

prakaasha nirdhuuta tamonuShaN^gaam.h .

padadvayiiM te parichin.h mahe.antaH

prabodha raajiiva vibhaata sandhyaam.h .. 21 ..

 

tvat.h kiN^karaa laMkaraNo chitaanaaM

tvayaiva kalpaantara paalitaanaam.h .

maJNjupraNaadaM maNinuupuraM te

maJNjuuShikaaM veda giraaM pratiimaH .. 22 ..

 

sa.nchintayaami pratibhaada shaasthaan.h

sa.ndhukShayantaM samaya pradiipaan.h .

viGYaana kalpadruma pallavaabhaM

vyaakhyaana mudraa madhuraM karaM te .. 23 ..

 

chitte karomi sphuritaakShamaalaM

savyetaraM naatha karaM tvadiiyam.h .

GYaanaamR^ito daJNchana lampaTaanaaM

liilaa ghaTiiyantra mivaashritaanaam.h .. 24 ..

 

prabodha sindhoraruNaiH prakaashaiH

pravaala saN^ghaata mivodvahantam.h .

vibhaavaye deva sapustakaM te

vaamaM karaM dakShiNam aashritaanaam.h .. 25 ..

 

tamaaMsi bhitvaa vishadairmayuukhaiH

saMpriiNayantaM viduShashchakoraan.h .

nishaamaye tvaaM nava puNDariike

sharadghane chandramiva sphurantam.h .. 26 ..

 

dishantu me deva sadaa tvadiiyaaH

dayaa taraN^gaanucharaaH kaTaakShaaH .

shrotreShu puMsaam.h amR^itaM kSharantiiM

sarasvatiiM saMshrita kaamadhenum.h .. 27 ..

 

visheSha vitpaariSha deShu naatha

vidagdha goShThii samaraaN^gaNeShu .

jigiiShato me kavitaarki kendraan.h

jihvaagra siMhaasanam abhyupeyaaH .. 28 ..

 

tvaaM chintayan.h tvanmayataaM prapannaH

tvaamudgR^iNan.h shabda mayena dhaamnaa .

svaamin.h samaajeShu samedhiShiiya

svachchhanda vaadaahava baddha shuuraH .. 29 ..

 

naanaa vidhaanaamagatiH kalaanaaM

na chaapi tiirtheShu kR^itaavataaraH .

dhruvaM tavaanaatha parigrahaayaaH

navaM navaM paatramahaM dayaayaaH .. 30 ..

 

akampaniiyaan.h yapaniiti bhedaiH

ala.nkR^iShiiran.h hR^idayaM madiiyam.h .

shaN^kaa kalaN^kaa pagamojjvalaani

tatvaani samyaJNchi tava prasaadaat.h .. 31 ..

 

vyaakhyaa mudraaM karasarasijaiH pustakaM shaN^ka chakre

bibhrad.h bhinnasphaTika ruchire puNDariike niShaNNaH .

amlaanashriir.h amR^ita vishadair.h aMshubhiH plaavayan.h maaM

aavirbhuuyaa danagha mahimaa maanase vaaga dhiishaH .. 32 ..

 

vaagartha siddhihetoH

paThata hayagriiva saMstutiM bhaktyaa .

kavitaarkika kesariNaa

veN^kaTa naathena virachitaa metaam.h .. 33 ..

 

CommentarySri Hayagriva tattvam as understood from Swamy Desikan's Sthuthi is so

profound that it defies description . The sookshmArthams (subtle meanings

)embedded in the sthuthi passages are sruthi sAram ( essence of VedAs and

Upanishads). It is no wonder that Swamy Desikan is known by the title of

NigamAntha MahA Desikan or VedAntha Desikan .

 

As BhagavAn HayagrIvan appeared before him and blessed him , the twenty

plus year old Sri VenktanAthan from Thuppul was elevated immediately to

the noblest of AchArya Peetams . He became Swamy Desikan . He had

Isavara-SaakshthkAram of that Veda Moorthy, Sri HayagrIvan and that led to

his choice of the Vedic metre , Anushtup with 32 syllables (8+8+8+8).This

is one of the 64 slOkams that Swamy Desikan set in the anushtup meter . It

is interesting to note that the first 10 slOkams of DayA sathakam are also

set in anushtup meter as well . The entire ShOdasAyudha sthOthram and the

first slOkam of Garuda DaNdakam praising the veda Moorthy is set also in

Anushtup meter. Garuda BhagavAn was the One , who presented Sawmy Desikan

with the archai of YogAsikaa HayagrIvan and initiated him into HayagrIva

manthram This then is the context of the avathAram of the first slOkam of

Sri HayagrIva SthOthram :

 

Jn~Anandamayam dEvam nirmala spatikAkruthim

aadhAram sarva vidhyAnAm HayagrIvam upAsmahE

Link to comment
Share on other sites

Dear Sir,

Could you please send the strotra in sanskrit.

Thanks

Sharat

 

 

-

BalaKrishnaMurthy Ramaraju

apbrahmins ; asthikasamaj ; ASTRO_REMEDIES ; brahminsgroup ; Jyotish_Astrology_Newsletter ; ; jyotish_prashna ; livinginsiva ; natarajalovers ; nityakalyan ; om namah ; Pratyangiradevi ; SRILALITHA ; shaneeswara ; ; ; vedic astrology

Saturday, August 25, 2007 1:58 PM

[Om Krishna Guru] Fwd: HAYAGREEVA STHOTHRAM

 

 

---------- Forwarded message ----------BalaKrishnaMurthy Ramaraju <dr.balakrishnamurthy.ramaraju >Aug 25, 2007 7:53 AMHAYAGREEVA STHOTHRAMSEHANJAN ATHRISON <athrisonseshanjan >, dr.balakrishnamurthy.ramaraju , "Doctor.BalaKrishnaMurthy Ramaraju,BS,MBBS,MS,FRCS,GERON" <dr.ramaraju.balakrishnamurthy Swamy Desikan's first sthOthram is on Lord HayagrIvA .Sri HayagrIvan

presented Himself before Swamy Desikan at Thiruvahindrapuram's OushadAdri

Hill . Sri HayagrIva BhagavAn's laalAmrutham fell on the tongue of Swamy

Desikan and blessed him to become the AchArya Saarvabhouman.

Swamy Desikan has captured the essence of Vedams , Upanishads , Brahma

Soothrams and other sacred texts in choosing the words in this sthOthram

to eulogize the greatness of Sri HayagrIva BhagavAn and the ancient

tattvam that He represents .

We must remember that Sri VedAntha Desikan of Thuppul was only in his

twenties , when he composed this sacred sthOthram . By the tender age of

twenty , Swamy Desikan had already mastered VedAdhyayanam , Dhivya

Prabhandham , Tarkam , VyAkaraNam and other saamAnya Saasthrams. His uncle

Sri AppuLLAr, a direct disciple of the famous NadAthUr ammAL was Swamy

Desikan's AchAryan. AppuLLAr taught Swamy Desikan Sri BhAshyam, Sri GeethA

BHAshyam, Rahasyaarthams and other AchArya Sookthis as well . Swamy

Desikan's pravachana sakthi and medhA vilAsam even at the age of twenty

was extraordinary. AppuLLAr initiated his dear disciple further into

Garuda manthram , which was a family treasure.

After AppuLLAr ascended parama Padham , Swamy Desikan travelled to

ThiruvahIndhrapuram to worship Sri HemAbhja Valli samEtha Sri DEvanAthan.

One day , he climbed the small hillock in front of Lord DeavanAthan's

temple known as OushadhAdhri and sat under a big pupil tree. With immense

tranquility descending on him , he began to recite Garuda manthram for

number of hours . Garuda BhagavAn was immensely pleased with VedAntha

Desikan's japam and appeared before latter, blessed him and initiated

VedAntha Desikan into Sri HayagrIva manthram . Garuda BhagavAn also

presented Swamy Desikan with a vigraham of Sri HayagrIvan in the

Yogaasikai (seated in YogAsanam) posture.

Swamy Desikan was immensely happy with PakshirAjAn's blessing and began to

do Sri HayagrIva Manthra japam for many days. Lord HayagrIvan was so

pleased with Swamy Desikan that He appeared before latter to grant the

boons of unsurpassed Pravachana sakthi , visEsha Jn~Anam on para and apara

vidhyais and power to defeat the opponents in adhyAthmika saasthra debates

and to raise the vijaya dhvajam of Sri Bhagavath RaamAnuja Darsanam .

Sri Hayagriva SaakshAthkAram spurred Swamy Desikan to compose on the spot

the sacred HayagrIva SthOthram as his reverential tribute to the Lord of

all Vidhyais for His dhivya anugraham .

The vigraham of Yoga HayagrIvan presented by Garuda BhagavAn became an

ArAdhana Moorthy for Swamy Desikan along with VaradarAja PerumAL. Another

Vigraham of Lord HayagrIvan presented by Goddess sarasvathi to Sri

BhAshyakArar at Srinagar also reached Swamy Desikan through his AchArya

paramparai . This vigraham is a Lakshmi Hayagriva Vigraham , which is

today at the ParakAla matam and is the ArAdhana Moorthy of the

YathIsvarALs of that Matam at Mysore. The YogAsikA Hayagrivan presented

by Garudan is with Swamy Desikan at his sannidhi at ThiruvahIndhrapuram .

 

Slokas ..shrii hayagriiva stotram.h..

shrImaan.h ve~NkaTa naathaaryaH kavitaarkika kesarI. vedaantaachaarya varyo me sannidhattaaM sadaa hR^idi.. GYaanaananda mayaM devaM nirmalasphaTikaakR^itim.h . aadhaaraM sarva vidyaanaaM hayagriivam upaasmahe .. 1 .. svatassiddhaM shuddhasphaTika maNibhuubhR^it.h pratibhaTaM sudhaa sadhriichiibhir.h dhutibhir.h avadaata tribhuvanam.h . anantaistrayyantair.h anuvihita heShaa halahalaM hataa sheShaa vadyaM hayavadana miiDii mahi mahaH .. 2 .. samaahaarassaamnaaM pratipadamR^ichaaM dhaama yajuShaaM layaH pratyuuhaanaaM laharivitatirvedhajaladheH . kathaa darpakShubhyat.h kathakakula kolaaha labhavaM haratvantar.h dhvaantaM hayavadana heShaa halahalaH .. 3 .. praachii sandhyaa kaachidantar.h nishaayaaH praGYaadR^iShTer.h aJNjana shriirapuurvaa . vaktrii vedaan.h bhaatu me vaaji vaktraa vaagii shaakhyaa vaasudevasya muurtiH .. 4 .. vishuddha viGYaana ghana svaruupaM viGYaana vishraaNana baddha diikSham.h . dayaanidhiM dehabhR^itaaM sharaNyaM devaM hayagriivam ahaM prapadye .. 5 .. apauruSheyair.h api vaakprapaJNchaiH adyaapi te bhuuti madR^iShTa paaraam.h . stuvannahaM mugdha iti tvayaiva kaaruNyato naatha kaTaakShaNiiyaH .. 6 .. daakShiNya ramyaa girishasya muurtiH devii sarojaasana dharmapatnii . vyaasaadayo.api vyapadeshcha vaachaH sphuranti sarve tava shakti leshaiH .. 7 .. mando.abhaviShyan.h niyataM viriJNcho vaachaaM nidhe vaJNchita bhaaga dheyaH . daityaa paniitaan.h dayayaiva bhuuyo.api adhyaapayiShyo nigamaan.h na chet.h tvam.h .. 8 .. vitarka DolaaM vyavadhuuya satve bR^ihaspatiM vartayase yatastvam.h . tenaiva deva tridasheshvaraaNaam.h aspR^iShTa Dolaayitamaadhi raajyam.h .. 9 .. agnou samiddhaarchiShi saptatantoH aatasthivaan.h mantramayaM shariiram.h . akhaNDa saarair.h haviShaaM pradaanaiH aapyaayanaM vyoma sadaaM vidhatse .. 10 .. yanmuulamiidR^ik.h pratibhaati tatvaM yaa muulamaamnaaya mahaadrumaaNaam.h . tatvena jaananti vishuddha satvaaH tvaam akSharaam akShara maatR^ikaaM te .. 11 .. avyaakR^itaad.h vyaakR^ita vaanasi tvaM naamaani ruupaaNi cha yaani puurvam.h . shaMsanti teShaaM charamaaM pratiShTaaM vaagiishvara tvaaM tvadupaGYa vaachaH .. 12 .. mugdhendu niShyanda vilobha niiyaaM muurtiM tavaananda sudhaa prasuutim.h . vipashchitashchetasi bhaavayante velaa mudaaraamiva dugdha sindhoH .. 13 .. manogataM pashyati yaH sadaa tvaaM maniiShiNaaM maanasa raaja haMsam.h . svayaM purobhaava vivaadabhaajaH kiMkurvate tasya giro yathaarham.h .. 14 .. api kShaNaardhaM kalayanti ye tvaaM aaplaavayantaM vishadair.h mayuukhaiH . vaachaaM pravaahair.h anivaaritaiste mandaakiniiM mandayituM kShamante .. 15 .. svaamin.h bhavaddhyaana sudhaabhiShekaat.h vahanti dhanyaaH pulakaanubandham.h . alakShite kvaapi niruuDha muulaM aN^geShvivaanandathum.h aN^kurantam.h .. 16 .. svaamin.h pratiichaa hR^idayena dhanyaaH tvaddhyaana chandrodaya vardhamaanam.h . amaanta maananda payodhimantaH payobhirakShNaaM parivaahayanti .. 17 .. svairaanubhaavaas.h tvadadhiina bhaavaaH samR^iddha viiryaas.h tvadanugraheNa . vipashchito naatha taranti maayaaM vaihaarikiiM mohana piJNchhikaaM te .. 18 .. praaN^ nirmitaanaaM tapasaaM vipaakaaH pratyagra nishshreyasa saMpado me . samedhiShiiraMstava paada padme saMkalpa chintaamaNayaH praNaamaaH .. 19 .. vilupta muurdhanya lipikra maaNaaM surendra chuuDaapada laalitaanaam.h . tvadaMghriraajiiva rajaH kaNaanaaM bhuuyaan.h prasaado mayi naatha bhuuyaat.h .. 20 .. parisphuran.h nuupura chitrabhaanu - prakaasha nirdhuuta tamonuShaN^gaam.h . padadvayiiM te parichin.h mahe.antaH prabodha raajiiva vibhaata sandhyaam.h .. 21 .. tvat.h kiN^karaa laMkaraNo chitaanaaM tvayaiva kalpaantara paalitaanaam.h . maJNjupraNaadaM maNinuupuraM te maJNjuuShikaaM veda giraaM pratiimaH .. 22 .. sa.nchintayaami pratibhaada shaasthaan.h sa.ndhukShayantaM samaya pradiipaan.h . viGYaana kalpadruma pallavaabhaM vyaakhyaana mudraa madhuraM karaM te .. 23 .. chitte karomi sphuritaakShamaalaM savyetaraM naatha karaM tvadiiyam.h . GYaanaamR^ito daJNchana lampaTaanaaM liilaa ghaTiiyantra mivaashritaanaam.h .. 24 .. prabodha sindhoraruNaiH prakaashaiH pravaala saN^ghaata mivodvahantam.h . vibhaavaye deva sapustakaM te vaamaM karaM dakShiNam aashritaanaam.h .. 25 .. tamaaMsi bhitvaa vishadairmayuukhaiH saMpriiNayantaM viduShashchakoraan.h . nishaamaye tvaaM nava puNDariike sharadghane chandramiva sphurantam.h .. 26 .. dishantu me deva sadaa tvadiiyaaH dayaa taraN^gaanucharaaH kaTaakShaaH . shrotreShu puMsaam.h amR^itaM kSharantiiM sarasvatiiM saMshrita kaamadhenum.h .. 27 .. visheSha vitpaariSha deShu naatha vidagdha goShThii samaraaN^gaNeShu . jigiiShato me kavitaarki kendraan.h jihvaagra siMhaasanam abhyupeyaaH .. 28 .. tvaaM chintayan.h tvanmayataaM prapannaH tvaamudgR^iNan.h shabda mayena dhaamnaa . svaamin.h samaajeShu samedhiShiiya svachchhanda vaadaahava baddha shuuraH .. 29 .. naanaa vidhaanaamagatiH kalaanaaM na chaapi tiirtheShu kR^itaavataaraH . dhruvaM tavaanaatha parigrahaayaaH navaM navaM paatramahaM dayaayaaH .. 30 .. akampaniiyaan.h yapaniiti bhedaiH ala.nkR^iShiiran.h hR^idayaM madiiyam.h . shaN^kaa kalaN^kaa pagamojjvalaani tatvaani samyaJNchi tava prasaadaat.h .. 31 .. vyaakhyaa mudraaM karasarasijaiH pustakaM shaN^ka chakre bibhrad.h bhinnasphaTika ruchire puNDariike niShaNNaH . amlaanashriir.h amR^ita vishadair.h aMshubhiH plaavayan.h maaM aavirbhuuyaa danagha mahimaa maanase vaaga dhiishaH .. 32 .. vaagartha siddhihetoH paThata hayagriiva saMstutiM bhaktyaa . kavitaarkika kesariNaa veN^kaTa naathena virachitaa metaam.h .. 33 ..

CommentarySri Hayagriva tattvam as understood from Swamy Desikan's Sthuthi is so

profound that it defies description . The sookshmArthams (subtle meanings

)embedded in the sthuthi passages are sruthi sAram ( essence of VedAs and

Upanishads). It is no wonder that Swamy Desikan is known by the title of

NigamAntha MahA Desikan or VedAntha Desikan .

As BhagavAn HayagrIvan appeared before him and blessed him , the twenty

plus year old Sri VenktanAthan from Thuppul was elevated immediately to

the noblest of AchArya Peetams . He became Swamy Desikan . He had

Isavara-SaakshthkAram of that Veda Moorthy, Sri HayagrIvan and that led to

his choice of the Vedic metre , Anushtup with 32 syllables (8+8+8+8).This

is one of the 64 slOkams that Swamy Desikan set in the anushtup meter . It

is interesting to note that the first 10 slOkams of DayA sathakam are also

set in anushtup meter as well . The entire ShOdasAyudha sthOthram and the

first slOkam of Garuda DaNdakam praising the veda Moorthy is set also in

Anushtup meter. Garuda BhagavAn was the One , who presented Sawmy Desikan

with the archai of YogAsikaa HayagrIvan and initiated him into HayagrIva

manthram This then is the context of the avathAram of the first slOkam of

Sri HayagrIva SthOthram :

Jn~Anandamayam dEvam nirmala spatikAkruthim

aadhAram sarva vidhyAnAm HayagrIvam upAsmahE

Link to comment
Share on other sites

My Dear Sharath:

Thanks. Slokas from 1 to 33 are in Sanskrit.

No.1 and again right at the end of commentary is the most important

Hayagreeva Manthra Slokam

" Jnaannanda mayam Devam ,

Nirmala Sphatika Aaakruthim

Aadhaaram Sarva Vidyaanam

Hayagreevam Upaasmahe "

 

This Manthra was given by Garuthmaan.

 

SraavaNa Poornima August 28 is Hayagreeva Jayanthi.

aathreya-balakrishna

 

Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You are posting as a guest. If you have an account, sign in now to post with your account.
Note: Your post will require moderator approval before it will be visible.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
×
×
  • Create New...